Vào đầu năm 2025, cựu Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã trở lại Nhà Trắng với những quyết định kinh tế táo bạo làm bùng nổ lại cuộc tranh luận về các chính sách bảo hộ thương mại. Sau một chiến dịch tập trung vào việc tái cân bằng thương mại và bảo vệ lợi ích kinh tế của Hoa Kỳ, Trump đã tuyên bố áp đặt thuế quan mới đối với một loạt các đối tác thương mại lớn, bao gồm Mexico, Canada và Trung Quốc. Động thái này đã làm dấy lên mối lo ngại trên thị trường tài chính và dẫn đến những biến động mạnh trên thị trường chứng khoán, tiền tệ và hàng hóa, đặc biệt là do tác động trực tiếp của nó đến đồng đô la, vàng và các chỉ số chính của Hoa Kỳ như Dow Jones, S&P 500 và Nasdaq.
Chi tiết về Biểu thuế quan mới Biểu thuế quan mới là một phần của gói biện pháp rộng khắp nhắm vào một số lĩnh vực chính, bao gồm các ngành công nghiệp nặng, hàng tiêu dùng và đồ điện tử. Các quyết định bao gồm: • Thuế quan 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada, vốn đã được miễn theo thỏa thuận USMCA. • Tăng thuế đối với hàng hóa Trung Quốc từ 10% lên 20%, bao gồm các mặt hàng điện tử tiêu dùng như điện thoại thông minh và máy tính xách tay. • Áp dụng lại mức thuế quan 25% đối với thép và nhôm nhập khẩu từ nhiều quốc gia, sau khi trước đó chỉ áp dụng mức 10%. • Đe dọa áp thuế đối với ô tô nhập khẩu từ châu Âu, cùng với việc mở các cuộc điều tra an ninh đối với hàng nhập khẩu đồng và gỗ để chuẩn bị cho các mức thuế quan trong tương lai.
Lý do và động cơ đằng sau các quyết định Trump biện minh cho các biện pháp này bằng một số lý do, đáng chú ý nhất là:
- An ninh quốc gia và chống buôn bán ma túy : Ông lập luận rằng Mexico, Canada và Trung Quốc đã không làm đủ để ngăn chặn việc buôn lậu fentanyl vào Hoa Kỳ, đòi hỏi phải áp dụng các lệnh trừng phạt kinh tế thông qua thuế quan.
- Bảo vệ ngành công nghiệp Hoa Kỳ : Mục đích của thuế quan là thúc đẩy các ngành sản xuất và khai thác mỏ tại Hoa Kỳ bằng cách giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu.
- Giảm thâm hụt thương mại : Trump tin rằng những biện pháp này là cần thiết để đối phó với các chính sách thương mại không công bằng của các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc.
- Con bài mặc cả : Một số nhà phân tích coi mức thuế quan của Trump là công cụ gây sức ép để giành đòn bẩy trong các cuộc đàm phán thương mại với các đối tác bị ảnh hưởng.
Phản ứng trong nước và quốc tế Những chính sách này đã gây ra sự chỉ trích rộng rãi cả trong nước và quốc tế:
• Trong nước , Phòng Thương mại Hoa Kỳ chỉ trích quyết định này, cảnh báo rằng nó có thể làm tăng tỷ lệ lạm phát và thúc đẩy Cục Dự trữ Liên bang thực hiện các hành động bất ngờ. Nông dân cũng bày tỏ lo ngại về việc mất thị trường xuất khẩu do thuế quan trả đũa tiềm tàng từ các quốc gia khác.
• Trên bình diện quốc tế , Trung Quốc đã đáp trả bằng cách áp đặt mức thuế trả đũa từ 10% đến 15% đối với các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ. Canada tuyên bố áp thuế lên tới 25% đối với hàng hóa của Mỹ, trong khi Liên minh châu Âu đe dọa sẽ áp dụng các biện pháp tương tự.
Tác động đến thị trường tài chính Sau khi công bố quyết định áp thuế, thị trường tài chính đã trải qua biến động mạnh, với tác động của mức thuế mới được phản ánh trên một số tài sản quan trọng, bao gồm:
- Đồng đô la Mỹ Đồng đô la mạnh lên so với đồng đô la Canada và peso Mexico, vì các nhà đầu tư tìm kiếm đồng tiền này như một nơi trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, kỳ vọng tăng lên rằng Cục Dự trữ Liên bang có thể cắt giảm lãi suất nếu chiến tranh thương mại leo thang, có khả năng khiến đồng đô la yếu đi so với các loại tiền tệ chính khác.
- Giá vàng Trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng, giá vàng tăng vọt lên mức kỷ lục, vượt qua mức 2950 đô la một ounce, khi các nhà đầu tư đổ xô vào kim loại màu vàng như một nơi trú ẩn an toàn. Xu hướng này dự kiến sẽ tiếp tục khi sự không chắc chắn bao quanh các chính sách thương mại của Hoa Kỳ.
- Chỉ số Hoa Kỳ (Dow Jones, S&P 500, Nasdaq)
• Các chỉ số chính của Hoa Kỳ đã giảm mạnh ngay sau thông báo áp thuế, trong đó S&P 500 mất khoảng 5% giá trị so với mức cao nhất vào tháng 2.
• Các công ty đa quốc gia, đặc biệt là những công ty phụ thuộc vào hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và Mexico để sản xuất, bị ảnh hưởng đáng kể.
• Các công ty công nghệ nằm trong số những bên thua lỗ lớn nhất khi mức thuế quan tăng đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc làm tăng chi phí sản xuất cho các tên tuổi lớn như Apple và Tesla.
